Varresvuohta la juoga mij guosská juohkkahattjav iellemav tjadá. Sámijda la sierraláhkáj ájnas at varresvuodadåjmadahka diehtá ja dåbddå sáme gielajt ja kultuvrav. Moadda sáme guovlujn la skihppijviesso guhkken ierit ja skihppijviessostruktuvrra la danen ájnas oasse sáme varresvuodapolitihkas.
Gåvvå: Tiril Guttorm
Idedis árradis Oslon. Madi ulmutja smarádaddi, la
NSR:a vuostasjkándidahtta Oarjje-Vuona válggabijran, Tor Gunnar Nystad, áttjak sijddaj jåvsådam idjabargos Oslo Universitiehttaskihppijviesos gånnå barggá integratijva terapautan.
Buojkulvissan buorre varresvuodafálaldahka vuorrasap sámijda, ja varresvuodafálaldahkaj ietjama gielajda gånnå varresvuodabargge dádjadi pasientaj kultuvralasj duogátja.
– Juska åbbålasj varresvuodafálaldahka dán stádan la buorre, mån vuojnáv dárbov sáme varresvuodafálaldahkaj. Buojkulvissan buorre varresvuodafálaldahka vuorrasap sámijda, ja varresvuodafálaldahkaj ietjama gielajda gånnå varresvuodabargge dádjadi pasientaj kultuvralasj duogátjav, javllá Nystad.
– Juska la dárbbo rekruttierit ja åhpadit ienep sáme varresvuoda- ja sosiállabarggijt de jáhkáv juo gávnnuji sáme ressursa ma lulun viehkken avtaárvvusasj varresvuodafálaldagáv dahkat sáme álmmugij. Dasi la Åarjelsaemien healsoeviermie / Oarjjelsáme varresvuodaværmádahka buorre buojkulvis gåktu máhttep hiebadit fálaldagáv moatte sajen Sámen.
Ole Henrik Bjørkmo Lifjell, NSR:a nubbekándidahtta Oarjjelsáme válggabijran, berus ednagav sáme varresvuodapolitihkas. Politihkkaj buktá åtsådallamijt prosjæktabarggen dutkamin «mihá – nuora sáme psykalasj varresvuohta».
Sáme sebrudagán álu ságastip aktisajs jali kollektijvalasj hásstalusáj birra. Daj hásstalusáj gaskan ájnegis ulmutjij hásstalusá ij oattjo sajev
– Dutkama baktu mav Ketil Lennart Hansen la jådedam lep vuosedam vádá- ja suoddjimfákturijt nuora sámijn Vuonarijkan, ja makkir dilen da lij ájnnasa. Dát la viehkken polithkalattjat gå galggá jåhtuj biedjat dåjmajt ma lulun buorre sámij psykalasj varresvuohtaj, moalget Lifjell.
Dát nuora sámediggepolitihkkár sierraláhkáj sávvá sebrudahka galggá hiejttet ja boarkkit sjávodisvuodav tjadnum psykalasj varresvuohtaj.
– Galggap dibddet sámijt adnet ietjasa hásstalusájt. Sáme sebrudagán álu ságastip aktisajs jali kollektijvalasj hásstalusáj birra, buojkulvissan massem guohtomednamis bieggaindustridjaj, merasámij riektáj ja dárojduhttema birra ja nav ájn. Daj hásstalusáj gaskan ájnegis ulmutjij hásstalusá ij oattjo sajev, ja dajt galggap diehtten dahkat, låhpat Lifjell.