Varrabiepmu dálkkoda

Árbevirolaš varrabiebmu lea oahpis olusiidda muitala NSR’a presideanttaevttohas Silje Karine Muotka fierodettiin lihtterbeali vara ja 4,5 dl rohkajáfuid. Muhto ii leat nu álki gávdnat vuođđoávdnasiid iežamet árbevirolaš bibmui ja dat gal áitá min biebmoárbevieruid.

– Bohccovaras lea eanet proteiinna go monis ja das lea issoras olu ruovdi, seammás go lea unnán buoidi. Jus borrá varrabiepmuid de eastada ruovdeváilevašvuođa dadjá Silje, guhte fuomášahttá ahte lea hástalussan go lea nu váttis gávdnat bohccovara buvddain.

Dutkan čájeha ahte sis guhte borret eanemusat sámi biepmuid lea unnimus ruovdeváilevašvuohta.

– Mus leamašan čoahkkimat bargiin vuorrasiiddivššuin sámi guovlluin ja sii leat cuigen ahte eai beasa árbevirolaš varraborramuša fállat iežamet vuorrasiidda, vaikko sii leat daid borran eallenagisteaset jo. Go vuorrasiidda fállojuvvo oahpes biepmu de boahtá maid dorvvolašvuođadovdu dan dikšunbáikkis, ja dát sáhttá sakka loktet vuorrasiid eallinkvalitehta. Sámi dovddagárddiin de lea árbevirolaš varrabiepmu geavahuvvon dehálaš oassin demeansadivššus ja dat lea váikkuhan demeansavuorrasiidda dorvvolašvuođa ja birgendovddu.

Ja varrabiepmus lea dearvvašvuođaváikkuhus ge. Dutkan čájeha ahte sis guhte borret eanemusat sámi biepmuid lea unnimus ruovdeváilevašvuohta. Bohccobierggus ja varas lea hui alla biebmoárvu. Bohccobiergu lea seamma guoirras go vuoncábiergu ja das lea duppal eanet omega-3, B12, E-vitamiinnat, ruovdi, selena ja siŋka go burro ja spiinnebierggus. Dasa lassin eai leat lossametállat ja birasmirkkot bohccobierggus ja varas (gáldu dás).

Min árvovuođđu lea olles bohccuin ávkkástallat ja buot daiguin buktagiin man dat skeŋke.

– Lea váigat go ii leat nu álki fitnet vara málesteapmái vuorrasiiddivššus. Sivva lea go bohccovara ii fitne lagamus buvddas. Dát lea danne go ii leat vuolggahuvvon kommersiealla buvttadeapmi dán buktagis, dadjá Silje ja fuomášahttá seammás ahte dát guoská hui olu iešguđet árbevirolaš sámi biepmo- ja duodjebuktagiidda.

– Min árvovuođđu lea olles bohccuin ávkkástallat ja buot daiguin buktagiin man dat skeŋke. Dát lea mis dat árbevirolaš eallinvuohki. Dán áigái buvttaduvvojit olu buktagat áibbas eará láhkai. Dál njuvvojuvvo stuorraservodaga beaktilvuođaeavttuid vuođul ja de galget buktagat dáid eavttuid vuođul heivet márkandárbbuide. Biebmobearráigeahčus leat olu moalkás njuolggadusat biebmobuvttadeapmái ja dát maid dieđus váikkuha vejolašvuođaide. Árbevirolaš biebmobuvttadeapmi ja biebmoárbevierru lea dulbmojuvvo. Váikkuhussan lea ahte lea váttis fitnet sihke suonaid, gápmasiid, buoiddi ja vara, ja eará maid mii dárbbašivččiimet, oaivvilda Silje.

Lei somás bargobeaivi sámediggeráđis go Min Njuovahat OS ozai doarjaga prošektii mas dáhttot olles bohccuin fas ávkkástallagoahtit ja mas háliidit heivehit buoret buvttadeapmái nu ahte eanet dehálaš buktagiid livččii fas vejolaš fitnet.  

– Mii juolludeimmet 432 000 ruvnnu prošektii ja mii sávvat dát váikkuha ahte dađistaga šaddá álkit gávdnat bohccovara buvddain, vaikko lea dieđus oalle mátki ain dan muddui, dadjá Silje. Lihkus ii leat áibbas veadjemeahttun gávdnat vara go mis han lea dieđus sámi márkan ge, moddjesta Silje, seammás go lasiha buoiddi gumpposdáigái.  

– Dát gumposat ráhkaduvvojit mu jiellatvuogi mielde, dadjala vel.

Siljje jiellat-gumposat – Ráhkadanneavva:

• 5 dl varra // blod
• 1 deadjabastte sáltti // teskje salt
• 4,5 dl roavvarohkajáfut // sammalt rug
• 0,5 dl speltajáfu  dahje nisujáfu // speltmel eller hvetemel
• 0,5 deadjabastte bihpporiid // teskje pepper

Seagut // bland sammen

• 200gr cáhppon buoidi // oppkuttet fett

(muhtimat lávejit vel ovtta deadjabastte sohkkara bidjat dáigái, dahket áinnas dan jus fal háliida dan // Noen legger til en teskje sukker i røra, det er litt smak og behag)

Seagut // bland sammen

Diktit orrut galmmadanskábes sullii guokte diibmu // la røra stå i kjøleskapet rundt 2 timer

Vuoššat liemas sulli 30 minuhtta // Kok i buljong i ca 30 minutter

Geahččal vuoššat ovtta gumposa. Jus ii biso čoahkis, de lasihastte veahá spelta- dahje nisojáfu. // prøv å kok en gumppos. Hvis den ikke holder seg sammen, spe på med speltmel/hvetemel

Láve leat sihke biergu, buđet, gállameasttanas jus dan liiko ja vel jokŋameastu jus dan liiko // tilbehøret er også litt smak og behag, men kanskje kjøtt, potet, kålstuing og tyttebærsyltetøy er veien å gå

Ollu lihkku ja njams! // Lykke til og nams!

Dihtet go ahte:

• Reinstyrke ráhkada biebmolasáhusa (kosttilskudd) bohccovuoivvasin?
• Sáhttá oastit liikevuoidasa mii bohccos lea ráhkaduvvon (liŋka: www.heltrein.no)
• Bohccovaras lea olu eanet proteiidna go monis (19g juohke 100 grámmas)
• Bohccovaras lea ollis 35 mg ruovdi juohke 100 grámmas?
• Bohccobiergu lea seamma guoirras go vuoncábiergu (2% buoidi)
• Sámi dievdduin geat borret olu sámi borramuša ii leat ruovdeváilevašvuohta
• Bohccobuoiddis ja ađđamis lea hui olu Omega 3 ja 6